Ət və süd əvəzinə pambıq?

Bakı/25.07.17/Turan: Pambıq əkini sahələrinin təbii biçənək və otlaqların hesabına genişləndirilməsi yerli maldarları çıxılmaz vəziyyətə salıb. Yem bazasının daralması üzündən daxili ət və süd istehsalı sürətlə azalaraq, yerini xarici məhsulların idxalına verir. İstehlak qiymətləri artır.

"Hökumətin 2017-ci ilin birinci yarısında sosial-iqtisadi inkişafın yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında çıxış edərək, prezident bəzi maraqlı rəqəmlər səsləndirib. O, məsələn, bildirib ki, pambıq və lif ixracı, müvafiq olaraq, 154% və 650% artıb. Mən də, öz növbəmdə, diqqəti ictimaiyyət üçün maraq kəsb edə biləcək məlumatlara cəlb etmək istərdim. Bu, o cümlədən, sahibkar və dövlət məmurları üçün də maraqlı olardı.

Məsələ ondadır ki, son iki ildə kəndli və fermerlərin istifadəsində olan təbii biçənək, otlaq və yonca sahələri pambıq əkilməsi üçün bələdiyyə və yerli icra hakimiyyəti orqanlarına verilib. Bundan sonra yem və ot çatışmazlığı ilə üzləşərək, fermer təsərrüfatları kütləvi şəkildə mal-qaranın kəsilməsinə başlamağa məcbur olub. Nəticədə daxili ət və süd istehsalı kəskin surətdə azalıb, bu məhsulların idxalı isə sürətlə və xeyli artıb", - deyə İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin Aqrar Departamentinin rəhbəri Vahid Məhərrəmov Turana bildirib.

Bunun nəticəsində pambıq ixracından valyuta daxilolmaları $32,4 mln.-a qədər artıb, lakin süd və ət məhsullarının idxalı üçün ölkədən 3 dəfə çox - $107,3 mln. valyuta çıxarılıb. Maraqlıdır ki, keçən ilin hesabat dövründə pambıq ixracından valyuta daxilolmaları $19 mln.-a qədər çoxaldığı zaman, ət və süd məhsullarının idxalına çəkilən xərclər 2 dəfə, yəni $38.8 mln.-a qədər artmışdı. "Pambıqçılığın inkişafı üzrə uzunmüddətli planlar nəzərə alınaraq, demək olar ki, valyuta ehtiyatları sürətlə azalmaqda davam edəcək", - deyə ekspert bildirib.

İdxalın çox böyük həcmdə artmasına baxmayaraq, rəsmi mənbələr bildirir ki, ilin ilk 6 aylnda heyvandarlıq məhsullarının istehsalı 2,6% çoxalıb. Dövlət Statistika Komitəsi xəbər verir ki, yanvar-iyun aylarında ölkədə 237,8 min ton ət (artım 2,9%), 1 mln. 3,5 min ton süd (artım 0,8%), 879,4 mln. ədəd yumurta (artım 6,7%) istehsal olunub.

Bu baxımdan, Dövlətstatkomun cari ilin iyun ayı üzrə verdiyi məlumatlar da maraqlıdır: yazlıq bitkilər üçün əkin sahələrinin artımı ümumilikdə pambıq əkinlərinin genişləndirilməsi hesabına baş verib. Belə ki, cari ildə yazlıq bitkilər 435,7 min hektar sahədə əkilib, halbuki keçən il bu ğöstərici 359,5 min hektar idi.

Bu zaman əkin sahələrinin 84 min ha genişləndirilməsi, əsasən, pambıq əkinlərinin keçənilki 50,9 min ha-dan bu ilin yanvar-may aylarında 134, 58 min hektara qədər artırılması sayəsində əldə edilib. Cari ilin ilk 5 ayı ərzində ötən ilin müvafiq göstəriciləri ilə müqayisədə pambıq əkinlərinin sahəsi 2,6 dəfə, tütün sahələri 148%, şəkər çuğunduru əkinləri 2 dəfə artıb. Bu arada kartof əkinləri 96,5% azalıb, meyvəköklülər əkini isə165 ha-dan до 12 hektara enib